Dental and Medical Problems

Dent Med Probl
JCR Impact Factor (IF) – 2.6
Scopus CiteScore (2022) – 2.9 (CiteScore Tracker 2023 – 4.0)
Index Copernicus (ICV 2022) – 134.48
MNiSW – 70 pts
Average rejection rate (2023) – 82.91%
ISSN 1644-387X (print)
ISSN 2300-9020 (online)
Periodicity – bimonthly


 

Download original text (PL)

Dental and Medical Problems

2012, vol. 49, nr 2, April-June, p. 173–183

Publication type: original article

Language: Polish

License: Creative Commons Attribution 3.0 Unported (CC BY 3.0)

Stan uzębienia i potrzeby lecznicze dzieci i młodzieży z województwa dolnośląskiego

Dental Status and Treatment Needs in Children and Young Adults from Lower Silesia Region

Justyna Składnik-Jankowska1,A,B,C,D,E,F, Urszula Kaczmarek1,A,D

1 Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej Akademii Medycznej we Wrocławiu

Streszczenie

Wprowadzenie. Epidemiologiczne badania stomatologiczne są źródłem wiedzy o stanie narządu żucia populacji, tj. o rozpowszechnieniu i rozmieszczeniu chorób jamy ustnej oraz determinantach występowania tych schorzeń.
Cel pracy. Ocena stanu uzębienia i potrzeb leczniczych u dzieci i młodzieży w wieku 7, 12, 18 lat mieszkających w rejonach dużego i małego miasta oraz w rejonie wiejskim województwa dolnośląskiego.
Materiał i metody. Zbadano 605 dzieci i młodzieży w wieku 7, 12 i 18 lat zamieszkujących trzy środowiska województwa dolnośląskiego: duże miasto – DM (Wrocław), małe miasto – MM (Trzebnica i O borniki Śląskie) i wieś – W (wsie gmin Trzebnica i O borniki Śląskie). Badani zostali wyłonieni metodą trójwarstwowego losowania. Stan uzębienia i potrzeby lecznicze określono za pomocą kryteriów ŚOZ z rozszerzeniem dotyczącym zaawansowania zmiany próchnicowej wg 4-stopniowej skali ŚOZ.
Wyniki. Występowanie próchnicy w uzębieniu stałym u dzieci 7-letnich wynosiło 39,5%, a u badanych 12- i 18-letnich w uzębieniu stałym osiągnęło wartości wynoszące odpowiednio 90,0 i 96,1%. Intensywność próchnicy wyrażona wskaźnikiem P2+UW/Z u badanych w wieku 7 lat, niezależnie od środowiska, wyniosła 0,84 ± 1,23, w wieku 12 lat 4,20 ± 2,94 zęba, przy czym była istotnie wyższa w rejonie wiejskim niż w miejskim. W wieku 18 lat, niezależnie od środowiska, próchnicą było dotkniętych 7,51 ± 4,39 zębów. Porównanie wartości wskaźników P1+UW/Z (z włączeniem zmiany na poziomie próchnicy początkowej) i P2+UW/Z (zmiany próchnicowe z ubytkiem tkanek) wykazało, że po włączeniu do oceny zmian na poziomie plamy próchnicowej u dzieci 7-letnich średnia wartość wskaźnika wzrosła 2,5-krotnie, u 12-letnich 1,8-krotnie, a u młodzieży 1,4-krotnie. Wraz z wiekiem badanych była zauważalna silna tendencja wzrostowa zarówno wskaźnika P2+UW/Z (7 lat – 0,83 ± 1,23; 12 lat – 4,20 ± 2,94; 18 lat – 7,51 ± 4,39), jak i P1+UW/Z (7 lat – 2,06 ± 2,45; 12 lat – 7,69 ± 5,00; 18 lat – 10,41 ± 6,21). Badani charakteryzowali się dużą średnią liczbą zębów z niewypełnionymi ubytkami (P2+/Z) w porównaniu z liczbą zębów wypełnionych (W/Z), co odzwierciedlało się w wartościach wskaźnika leczenia wskazującego na zaspokojenie potrzeb leczniczych w wieku 7 lat – 20%, w wieku 12 lat – 50%, a w wieku 18 lat – 58%. Ocena potrzeb leczniczych wykazała wysoki odsetek badanych wymagających wypełnień na jednej lub dwu i więcej powierzchniach zębów (7 lat – 34,0 i 4,5%; 12 lat – 63,7 i 19,4%; 18 lat 81,4 i 28,9%), zabiegów zatrzymujących próchnicę (39,0; 74,1; 73,5%) oraz uszczelnienia bruzd zębów trzonowych (68,0; 59,2; 54,4%).
Wnioski. Wraz z wiekiem badanych, niezależnie od rejonu zamieszkania, wzrastała intensywność próchnicy i potrzeby jej leczenia oraz rejestracja zmiany próchnicowej na poziomie próchnicy początkowej istotnie zwiększała średnią liczbę zębów objętych aktualnym procesem próchnicowym i wartości PUW/Z. U wszystkich badanych, niezależnie od wieku i środowiska zamieszkania, występowały niezaspokojone potrzeby lecznicze, przy czym najczęstszą z nich były wypełnienia jednej powierzchni zęba. W środowisku wiejskim w porównaniu z miejskimi stwierdzono częstsze występowanie i intensywność próchnicy oraz potrzeby lecznicze w wieku 12 lat.

Abstract

Background. Epidemiological studies in dentistry are significant source of knowledge about oral status of the population, particularly the prevalence and distribution of oral diseases and their determinants.
Objectives. The aim of the study was to evaluate the dental status and treatment needs in 7-, 12- and 18-year-old children and adolescents living in urban and rural areas of Lower Silesia Region.
Material and Methods. 605 subjects aged 7, 12, 18 years, living in 3 different areas of Lower Silesia Region: big town – DM (Wrocław), small town – MM (Trzebnica) and rural – W (villages in Trzebnica and Oborniki Śląskie counties) were examined. The subjects were selected by stratified cluster sampling method. Dental status and treatment needs were examined on the basis of the WHO criteria, with some modification concerning severity of caries lesions in 4 degree WHO scale.
Results. The frequency of dental caries in the permanent teeth in 7-year-old children was 39.5%. In the group of 12 and 18 year olds caries frequency in the permanent dentition was 90.0% and 96.1%, respectively. The severity of caries expressed by D2+MF/T index in examined 7 year olds irrespective of region amounted 0.84 ± 1.23, while in 12 year olds was 4.20 ± 2.94, and was significantly higher in rural than in urban areas. In the group of 18 year olds independently on living area, an average 7.51 ± 4.39 teeth were affected by dental caries. The comparison of D1+MF/T index values (including early caries lesions and lesions with lost of hard tissue) and D2+MF/T (including lesions with lost of hard tissue) revealed an increase in the average value of the index 2.5 times in 7 year olds, 1.8 times in 12 year olds children and 1.4 times in 18-year olds adolescents. The strong increasing trend the both D2+MF/T (7 year olds – 0.83 ± 1.23; 12 year olds – 4.20 ± 2.94; 18 year olds – 7.51 ± 4.39) and D1+MF/T (7 year olds – 2.06 ± 2.45; 12 year olds – 7.69 ± 5.00; 18 year olds – 10.41 ± 6.21) was related with age of the examined. The subjects presented high mean number of decayed unrestored teeth (D2+/T) in comparison to number of filled teeth (F/T), which was seen in the values of treatment index showing that the coverage of treatment needs in the group of 7 year olds was 20%, in 12 year olds – 50% and in the 18-year olds – 58%. The assessment of the treatment needs revealed high percentage of subjects requiring one surface or two and more restorations of tooth (7 year olds – 34.0 and 4.5%; 12 year olds – 63.7 i 19.4%; 18 year olds 81.4 and 28.9%), procedures arresting carious process (39.0; 74.1; 73.5%) and fissure sealant (68.0; 59.2; 54.4%).
Conclusion. With the age, irrespective of living area of the examined the severity of dental caries and treatment needs increased and recording early carious lesions significantly increased mean number of teeth affected by carious process and the values of DMFT. In all examined, independently on the age and living region there were lots of treatment needs (unrestored dental caries) most frequently concerning 1-surface restorations. In rural area compared to urban regions were observed higher frequency and severity of dental caries and treatment needs among 12-year-old children.

Słowa kluczowe

próchnica zębów, PUW/Z, dzieci 7-letnie, dzieci 12-letnie, młodzież 18-letnia

Key words

dental caries, DMFT, 7-year-old children, 12-year-old children, 18-year-old young adults

References (26)

  1. O ral health surveys. Basic methods. 4th Edition. World Health Organization, Geneva 1997.
  2. Jańczuk Z., Ciągło A.: Podstawy epidemiologii chorób narządu żucia. Centrum Edukacji Medycznej. Warszawa 1999.
  3. Pitts N.B., Fejerskov O., von der Fehr F.R.: Epidemiologia próchnicy ze szczególnym podkreśleniem standardów diagnostycznych. [W:] Próchnica zębów i postępowanie kliniczne. Red.: Fejerskov O., Kidd E., wyd. I pol. pod red. U. Kaczmarek, Urban & Partner 2006, 147–170.
  4. Petersen P.E.: The World Oral Health Report 2003 – Continuous improvement of oral health in the 21st century – the approach of the WHO Global Oral Health Programme. WHO 2003. (http://www.who.int/oral_health/media/ en/orh_report03_en.pdf)
  5. Kaczmarek U.: Przebieg kliniczny i podział próchnicy zębów. [W:] Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. Red.: Jańczuk Z., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004, 245–254.
  6. Perinetti G., Caputi S., Varvara G.: Risk/prevention indicators for the prevalence of dental caries in schoolchildren: results from the Italian OHSAR Survey. Caries Res. 2005, 39, 9–19.
  7. Dye B.A., Tan S., Smith V., Lewis B.G., Thornton-Evans G.: Trends in oral health status: United States, 1988– –1994 and 1999–2004. National Center of Health Statistics. Vital and Health Stat. 2007, 11, 248. (http://www.cdc. gov/nchs/data/series/sr_11/sr11_248.pdf.).
  8. G lobal Oral Health CAPP. WHO Oral Health Country/Area Profile Programme: Caries for 12-year-olds by country/ area WHO region. (http://www.whocollab.od.mah.se/countriesalphab.html).
  9. Jodkowska E., Wierzbicka M., Szatko F., Strużycka I., Iwanicka-Grzegorek E., Ganowicz M., Zawadziński M.: Stan zdrowia jamy ustnej dzieci i młodzieży. Monitoring zdrowia jamy ustnej. Polska 2008. Program Polityki Zdrowotnej finansowany ze środków Ministerstwa Zdrowia. Warszawa 2008.
  10. Jodkowska E. (kierownictwo projektu), Wierzbicka M. (koordynator programu), Szatko F. (konsultant programu), Małkiewicz E., Strużycka I., Ganowicz M., Zawadziński M., Rusyan E.: Stan zdrowia jamy ustnej oraz jego uwarunkowania oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze dzieci w wieku 6 i 12 lat oraz osób dorosłych w wieku 35–44 lat. Polska 2010. Program finansowany przez Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2010.
  11. Wierzbicka M., Szatko F., Zawadziński M., Pierzynowska E., Dybiżbańska E., Słotwińska S., Drabarczyk-Nasińska M., Ganowicz M.: Ogólnokrajowy monitoring zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań. Polska 2003. Zakład Stomatologii Zachowawczej AM w Warszawie, Katedra Higieny i E pidemiologii AM w Łodzi, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2004.
  12. Kaczmarek U.: Trends in dental caries in 7 year olds from Lower Silesia during the years 1987–2000. Magazyn Stomatol. 2002, 12, 9, 70–72 [in Polish].
  13. Jodkowska E., Wierzbicka M., Szatko F., Strużycka I., Ganowicz M., Zawadziński M.: Stan zdrowia jamy ustnej dzieci w wieku 12 lat, jego uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, organizacyjne i behawioralne. Polska 2007. Program Polityki Zdrowotnej finansowany ze środków Ministerstwa Zdrowia, Warszawa 2007.
  14. Zukanović A., Muratbegović A., Kobašlija S., Markocić N., Ganibegović M., Bešlagić E.: Relationships between socioeconomic backgruonds, caries associated mikroflora and caries experience in 12-year-olds in Bosnia and Herzegovina in 2004. Eur. J. Paed. Dent. 2008, 9, 118–124.
  15. Wierzbicka M., Szatko F., Rucińska K., Zawadziński M.: Ogólnokrajowy monitoring zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań. Polska 2000. Ministerstwo Zdrowia, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie, Katedra Higieny i E pidemiologii AM w Łodzi. Warszawa 2000.
  16. Wierzbicka M., Szatko F., Radziejewska M., Rucińska K., Zawadziński M.: Ogólnokrajowy monitoring zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań. Polska 2001. Ministerstwo Zdrowia, Zakład Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie, Katedra Higieny i E pidemiologii AM w Łodzi. Warszawa 2001.
  17. Wierzbicka M., Jodkowska E., Szatko F., Pierzynowska E., Ganowicz M., Zawadziński M.: Stan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby profilaktyczno-lecznicze dzieci w wieku 6 i 12 lat w Polsce, w pierwszych latach procesu integracji europejskiej. Ministerstwo Zdrowia, Warszawa 2005.
  18. Kaczmarek U.: Dental caries trend in 12-year-old children from Lower Silesia Region. Dent. Med. Probl. 2003, 40, 57–62 [in Polish].
  19. Wierzbicka M., Kaczmarek U.: Tendency of caries disease in 12-year-old children on the basis of the monitoring surveys of oral health condition. Do Polish children have the chances to reach the national and European goals of oral health? Dent. Med. Probl. 2009, 46, 149–156 [in Polish].
  20. Becker T., Levin L., Shochat T., Einy S.: How much does DMFT index underestimate the need for restorative care? J. Dent. Educ. 2007, 71, 677–681.
  21. Hopcraft M., Morgan M.V.: Dental caries experience in Australian Army recruits 2002–2003. Austr. Dent. J. 2005, 50, 16–20.
  22. Pierzynowska E., Zawadziński M., Ganowicz M., Strużycka I., Szatko F., Iwanicka-Grzegorek E., Włostek A., Wierzbicka M.: Dental caries dynamics in 18-year-olds in the past tenth anniversary in Poland. Stomatol. Współ. 2006, 13, 1, 8–11 [in Polish].
  23. Szatko F., Wierzbicka M., Włostek A., Rabęda-Drobnik A., Pierzynowska E.: Dental status and requirements of the 18-year-olds from the special risk group. Nowa Stomatol. 2006, 11, 1, 23–26 [in Polish].
  24. Malepszy A., Nowak-Malinowska H., Kaczmarek U.: Some parameters of oral health condition in 18-year-old subjects from Lower Silesia Region. Wrocł. Stomatol. 2000, 103–109 [in Polish].
  25. Madlena M., Hermann P., Jahn M., Fejerdy P.: Caries prevalence and tooth loss in Hungarian adult population: results of a national survey. BMC Public Health 2008, 8, 364, 1–7.
  26. Namal N., Can G., Vehid S., Koksal S., Kaypmaz A.: Dental health status and risk factors for dental caries in adults in Istanbul, Turkey. East Mediterr. Health J. 2008, 14, 110–118.