Streszczenie

Wprowadzenie. Probiotyki są żywymi drobnoustrojami, które podawane w odpowiednich dawkach wywierają korzystny wpływ na zdrowie pacjenta. Tymi nieszkodliwymi organizmami są najczęściej bakterie. Mogą być pomocne w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób, wykazują również dobroczynne działanie na zdrowie jamy ustnej. Mogą przyczyniać się do ograniczenia próchnicy, pomagać w leczeniu chorób przyzębia oraz halitozy. Badanie wymazów cytologicznych polega na mikroskopowej ocenie złuszczonych komórek nabłonka barwionych metodami histologicznymi.
Cel pracy. Ocena cytologiczna zmian morfologicznych komórek nabłonka błony śluzowej jamy ustnej w powiązaniu ze stosowaniem tabletek do ssania zawierających probiotyki.
Materiał i metody. Badania wykonano w grupie 30 studentów (21 kobiet i 9 mężczyzn w wieku 22–26 lat) V roku stomatologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Wszyscy zakwalifikowani do badań byli ogólnie zdrowi i nie obserwowano u nich zmian patologicznych w jamie ustnej. W czasie pierwszego badania oceniono stan jamy ustnej oraz pobrano szczoteczką do wymazów cytologicznych materiał – wymaz z błony śluzowej policzka. Następnie uczestnicy badań przez 14 dni ssali raz dziennie tabletkę BioGaia® zawierającą szczepy Lactobacillus reuteri protectis. W 15. dniu pobrano drugi wymaz cytologiczny. Podczas ewaluacji rozmazów uwzględniono następujące parametry oceny cytomorfologicznej: klasyfikację Papanicolaou, eozynochłonność cytoplazmy, kariopyknozę, obecność komórek dwujądrowych, obecność komórek z halo okołojądrowym, obecność komórek z wakuolizacją cytoplazmy, zmianę kształtu komórek oraz obecność leukocytów. Przeprowadzono również ankietę zawierającą pytania dotyczące nawyków higienicznych i rodzaju diety.
Wyniki. Chociaż u osób ze zdrową jamą ustną nie stwierdzono istotnych różnic w ocenianych parametrach cytologicznych przed zastosowaniem probiotyku i po nim, stan zdrowia komórek błony śluzowej jamy ustnej się poprawił.
Wnioski. Badanie wstępne sugeruje, że wykonanie badania cytologicznego u pacjentów z patologiami błony śluzowej jamy ustnej mogłoby wykazać różnice w morfologii komórek wynikające z działania leczniczego probiotyku.

Abstract

Background. Probiotics are defined as living microorganisms which, when administered in adequate amounts, confer a health benefit on the host. These non-pathogenic organisms are principally bacteria. Bacterial strains seem to be effective both in the prevention and treatment of various diseases. Probiotics can also be beneficial to oral health. They can reduce the risk of caries; can be helpful in the treatment of periodontal diseases and halitosis. Exfoliative cytology is a diagnostic technique based on a microscopic evaluation of epithelial cells after they have been fixed and stained.
Objectives. The aim of the study was to asses and compare morphological alterations of oral mucosa epithelial cells in relationship with taking probiotic lozenges.
Material and Methods. Thirty volunteers (21 women and 9 men aged 22–26 years) were recruited from the 5th year of dental students at the Faculty of Medicine and Dentistry, Wroclaw Medical University. All participants were healthy and without any pathologies in the oral cavity. During the first examination the condition of oral cavity was assessed and the first exfoliative cytology was obtained by scraping buccal mucosa with a sampling brush. Then, each individual had to take one BioGaia® lozenge containing Lactobacillus reuteri protectis once a day for 14 days. On the 15th day the second smear was taken. The smear cytology assessment took into account the following parameters: papanicolaou classification, cytoplasm eosynophilic index, karyopycnotic index, the presence of binucleated cells, cells with a perinuclear halo, cells with cytoplasmic vacuolization, alterations in cell shape and the presence of leukocytes. In the questionnaire patients were asked about their hygiene habits and diet.
Results. Although there were no statistical differences in the evaluated epithelial cells taken before and after probiotic treatment with regard to health of oral cavity, the condition of the oral mucosal cells has improved.
Conclusion. This preliminary study suggests that the cytological examination carried out in patients with oral mucosa pathologies can detect differences in oral epithelial cell morphology due to the therapeutic effect of probiotics.